Cao Bằng với lợi thế là tỉnh miền núi, khí hậu mát mẻ có độ che phủ rừng lớn với nhiều loài hoa nở quanh năm, rất thuận lợi cho sự phát triển của đàn ong mật. Nghề nuôi ong lấy mật đã trở thành sinh kế bền vững, mang lại nguồn thu nhập ổn định cho nhiều hộ dân. Bên cạnh đó, việc nuôi ong còn giúp thụ phấn cho cây trồng, tăng năng suất, chất lượng mùa màng, bảo vệ tính đa dạng sinh học của các loài thực vật và bảo vệ môi trường sinh thái.
Mùa thu hoạch mật ong thường vào khoảng tháng 3 đến tháng 6 hàng năm, khoảng thời gian này, nguồn hoa dồi dào nhất trong năm. Hoa rừng, hoa nhãn bắt đầu nở cũng là lúc những người nuôi ong tất bật chuẩn bị dụng cụ cho mùa thu hoạch.
Ông Đàm Văn Hậu là một trong những hộ nuôi ong lâu năm tại xã Hưng Đạo, thành phố Cao Bằng chia sẻ "Năm nay, thời tiết thuận lợi, các loài hoa nở nhiều nên ong tiết mật đều. Từ giữa tháng 4 đến nay, gia đình tôi đã thu hoạch được khoảng 500 lít mật. Giá bán dao động từ 250 - 300 nghìn đồng/lít".
Ông kể, thời điểm khởi đầu chỉ có từ 5 - 10 tổ ong. Sau nhiều năm tích lũy kinh nghiệm, hàng năm, ông tự nhân đàn và tiếp tục mua giống để mở rộng quy mô đàn. Tới nay, ông đã có 150 đàn ong vừa cho khai thác mật vừa cung cấp ong giống cho các hộ. Theo ông, việc nuôi ong không khó nhưng đòi hỏi phải yêu nghề, có tính kiên trì, tỉ mỉ và phải có vốn kiến thức nhất định về đặc tính sinh trưởng và phát triển của loài ong, đồng thời, hiểu được quá trình sinh trưởng và phát triển của các loài cây, nhất là giai đoạn ra hoa để ong làm nên những giọt mật theo đúng mùa hoa.
Ảnh: Ông Đàm Văn Hậu thu hoạch mật ong
Đến mùa hoa nhãn, có nhiều hộ dân từ nơi khác mang ong đến các vườn nhãn ở thành phố Cao Bằng để lấy mật. Ông Lương Văn Đông (xã Đại Tiến, huyện Hoà An) cho biết, mật ong nhãn vừa ngọt, sánh, vừa thơm, màu lại đẹp mắt và đặc biệt là công dụng của nó đối với sức khỏe và làm đẹp, được thị trường ưa chuộng nên ông thường chú trọng giữ đàn để tập trung khai thác mùa hoa nhãn. Đây là thời điểm hoa rộ, mật ngon nhất trong năm. Sau khi thu hoạch mật hoa nhãn xong ông sẽ di chuyển đàn ong về nhà để thu hoạch mật hoa rừng.
Ảnh: Đàn ong gia đình ông Lương Văn Đông
Cũng theo các hộ nuôi ong chia sẻ, nghề nuôi ong mật không phải đầu tư quá nhiều tiền thức ăn, bởi chủ yếu phụ thuộc vào nguồn hoa từ thiên nhiên. Khi hoa ở nơi này hết thì sẽ di chuyển đàn sang vùng khác có hoa để lấy mật. Cái khó của nghề chủ yếu là người nuôi ong phải chăm chỉ, chịu khó nhưng bù lại, việc nuôi ong lại mang đến thu nhập không nhỏ cho các hộ gia đình, không chỉ ấm no mà nhiều hộ còn trở nên khá giả. Năm 2022, sản phẩm mật ong của Tổ hợp tác mật ong rừng tự nhiên xã Hoàng Tung và sản phẩm mật ong Đoàn Linh xã Minh Tâm, huyện Nguyên Bình nằm trong 35 sản phẩm của "Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) tỉnh Cao Bằng" đạt hạng 3 sao. Các sản phẩm mật ong đã từng bước khẳng định được thương hiệu đến người tiêu dùng, tạo động lực cho người dân mở rộng quy mô nuôi ong lấy mật, chất lượng mật ong cũng sẽ được nâng lên, đem lại hiệu quả kinh tế cao.